Хэвийн нөхцөлд тахианы махнаас ямар нэг организм их хэмжээгээр илрэхгүй

#FactCheckedByMFCC | Шалгасан кэйсийн дугаар #657

Шалгасан: MFCC
2023-08-31

Checked by: MFCC

Ерөнхий агуулга

Тахианы махан дээр гаднын амьд организм их хэмжээгээр байдаг гэх ойлголт төрүүлэхүйц бичлэг байршуулжээ.

Баримт шалгалтын үр дүн

Бичлэгийг оруулсан эх сурвалж баталгаатай биш, хэрэглэгчдийг төөрөгдүүлэх зорилгоор бодит байдлаас зөрүүтэй зураглал үзүүлсэн байна.

2023 оны 07 дугаар сарын 29-нд Саруул Сарнай нэртэй хэрэглэгч ” Аймаар юм, тахианы мах” гэх тайлбартай бичлэг оруулсныг 08 дугаар сарын 31-ний байдлаар 12 мянган удаа цааш хуваалцаж, 655 реакц, 203 сэтгэгдэл авсан байна.

Хавсаргасан бичлэгт тахианы махнаас дээж авч, микроскопын дуранд харуулахад их хэмжээний амьд организм байгааг харуулжээ.

FACTCHECK: Бид дараах байдлаар баримт шалгалт хийлээ

1. Бичлэгийн эх сурвалж найдвартай байдлыг хангаагүй

Тус бичлэгийн эх сурвалж нь @mir_glazami_microscopa нэртэй TikTok хэрэглэгч байна. Уг хэрэглэгчийн зарим бичлэгүүд бодит байдалд нийцээгүй буюу өмнө хуурамч мэдээлэл тарааж байсан удаатай. Микроскопын дуранд зайдас хэрхэн харагддагыг үзүүлсэн бичлэг нь хуурамч болохыг USA Today агентлаг шалгаж мэдээлсэн байна. Мөн микроскопын дуранд гадил жимс хэрхэн харагддагыг харуулсан бичлэгийг хуурамч болохыг манай төв шалгаж байжээ.

2. Тахианы махны хадгалалт, тээвэрлэлт, эрүүл ахуйн горим алдагдаагүй үед дээр нь амьд организм ийм их хэмжээгээр илрэхгүй

Бид бичлэгт харагдаж буй шинжилгээний үйл явц, микроскопоор харагдах байдал зэрэг нь бодит байдалд хэр нийцэх талаар мэргэжилтнээс тодрууллаа.

Стандартын, эрүүл ахуйн шаардлага хангасан нөхцөлд бэлтгэсэн, хадгалсан маханд ямар нэг организм ийм их илрэх боломжгүй. Хэдийгээр тахианд зарим төрлийн дугариг хорхойн халдвар илэрдэг боловч тэднийг илрүүлэхийн тулд нарийн дэс дараалалтай биохими, молекул биологийн аргуудыг ашиглаж тодорхойлох боломжтой.

Тухайн бичлэгт дээжийг бэлтгэж байгаа процесс нь тодорхойгүй төөрөгдүүлсэн байгаа учраас микроскопоор илрүүлж байгаа уг организм нь энэ тахианы махнаас гаралтай гэх баталгаагүй.

Уг бичлэгт гарч буй организмыг тодорхой дурдаагүй, шууд тодорхойлох боломжгүй ч байгальд шувуунд болон нохой муурт олон төрлийн шимэгч хорхойн халдвар илрэх тохиолдол байдаг бөгөөд тэдгээрийн зарим нь хүнд халдварладаг нь тогтоогдсон байдаг. Тахианы махыг бэлтгэх явцад, боловсруулахгүй хэрэглэх нь дугариг хорхойн халдварын улмаас Токсокароз тусах эрсдэлтэй байж болох талаар хэд хэдэн судалгаанд дурдсан байдаг. Ийлдэс судлалын аргаар тахианд энэ халдварын тохиолдол Япон улсад 1.6%, Иран улсад 15.2%, харин Ираны хүн амын дунд хийсэн судалгаагаар 9.3% илэрсэн байдаг.
МУИС-ийн Биологийн тэнхимийн доктор, дэд профессор Д.Лхагвасүрэн

Мөн тус бичлэгийг @onemanmicro хаягтай Tiktok хэрэглэгч няцааж тахианы мах микроскопын дуранд хэрхэн харагдахыг харуулсан бичлэг байршуулжээ. @onemanmicro нэртэй тус хаягийг Австралийн Воллонгонгийн их сургуульд багшилж байсан, доктор, биохимич Уолт Каролл ашигладаг юм.

@oneminmicro
Fact or CAP?! Will you find worms in raw chicken?! #cap #prollynot #fact #fake #news #microscope #stem #science #chicken #raw #worms #bacteria
♬ original sound – Walt

Бидний шалгаж буй бичлэгээс ялгаатай нь тус бичлэгт махыг микроскопын дуранд харахад үзэгдэх ёстой өөх тос, уураг, махны ширхэг зэргийг, мөн төгсгөл хэсэгт нь махан дээр бага хэмжээний нянг харуулаад эдгээрийн аль нь ч төөрөгдүүлэх зорилготой бичлэгт харуулсан шиг хорхой мэт организм биш болохыг онцолжээ.

Аливаа мэдээллийг хуваалцахаасаа өмнө #ЭхлээдБод #Think1st

Та бүхэн манай төвийн баримт нягталсан мэдээтэй холбоотой аливаа санал хүсэлт, залруулга хийлгэх болон бусад санал гомдлоо редакторын hello@mfcc.mn имэйл хаягаар ирүүлнэ үү.

ЭХ СУРВАЛЖ, ХОЛБООТОЙ НИЙТЛЭЛҮҮД

Шалгасан мэдээлэл

USA Today агентлагийн баримт шалгалт

MFCC баримт шалгалт 502

https://link.springer.com/article/10.1007/s00436-021-07115-w?fbclid=IwAR2ucGvadK2Lh-cU-7eEy_eHjDShzErCNPwcQxdvCIcnpGvFmO9MLvPKT_w

https://www.ajtmh.org/view/journals/tpmd/75/2/article-p303.xml?fbclid=IwAR13WppC9jeoXc31iQSadDoknTTuUXJBxOXD6Hb9suIWTJTmqAwmO7WyFx4

https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1383576907000116?via%3Dihub

https://www.cambridge.org/core/journals/journal-of-helminthology/article/abs/occurrence-of-toxocara-species-in-naturally-infected-broiler-chickens-revealed-by-molecular-approaches/0FB63CF6D5F05903AEFC3E3622F7C6A3

https://bmcinfectdis.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12879-020-4759-8?fbclid=IwAR200tSM52AnmTbAR72OlkFpbaaNVCDn0WdVQ5cbmZFBTY1f0Tdx2jhJpGA

https://www.ajtmh.org/view/journals/tpmd/75/2/article-p303.xml?fbclid=IwAR13WppC9jeoXc31iQSadDoknTTuUXJBxOXD6Hb9suIWTJTmqAwmO7WyFx4

Хуваалцах

Бид Олон Улсын Баримт Шалгагчдын Сүлжээ (International Fact-Checking Network)-ний ёс зүйн кодын дагуу аливаа мэдээллийг баримтаар баталгаажуулан шалгадаг. Баримтаар шалгасан мэдээллээ #ҮНЭН, #ХУДАЛ, #ТӨӨРӨГДҮҮЛСЭН, #БҮРЭН БУС, #ЭВЛҮҮЛЭГ, #ЕГӨӨДӨЛ гэсэн зургаан төрлөөр ангилж, олон нийтэд үнэн бодит мэдээлэл түгээн ажиллаж байна.