Лийр, улаан чавга, цагаан гаа, цагаан лийр зэрэг нь уушги болон биеийн бусад системд үзүүлэх эерэг нөлөөтэй, олон төрлийн амин дэм, эрдэс бодис, антиоксидантаар баялаг жимс, ургамал юм. Тухайлбал, АНУ-ын Үндэсний Анагаах Ухааны номын сангийн судалгааны төвд 2018 онд нийтлэгдсэн судалгаанд цагаан гаа нь уушгины гэмтлийг үр дүнтэй бууруулж, уушгины үрэвслийн гэмтлээс хамгаалдгийг баталсан байна. Мөн цагаан гааг уушгины гуурсан хоолойн дисплазийн эмчилгээнд ашиглах боломжтой жимс гэж таамаглал дэвшүүлсэн байна.

Researchgate олон улсын судалгааны санд Хүнс, хоол тэжээл, хүн амын эрүүл мэндийн сэтгүүлээс эрхлэн гаргасан чавганы ач тусын талаарх судалгаанд уг жимс нь витамин А, бета-каротин агуулдаг. Байгалийн жимсний А аминдэм нь уушги болон амны хөндийн хорт хавдраас сэргийлэхэд тустай гэж дурдсан байна.

• Хэдийгээр эдгээр жимс эрүүл мэндэд ашиг тустай ч зарим тохиолдолд харшлах, гэдэс дүүргэх зэрэг сөрөг нөлөө үзүүлж болзошгүй. Жишээ нь, улаан чавганы хүчиллэг чанараас шалтгаалан ходоод гэдэсний орчны хүчлийг нэмэгдүүлж, зовуурь үүсгэж болзошгүй. Мөн лийр нь чихрийн агууламж өндөр тул чихрийн шижинтэй хүмүүс бага хэмжээгээр хэрэглэх шаардлагатай.

Лийр, улаан чавга, цагаан гаа зэрэг жимсийг зохистой хэмжээгээр, биеийн онцлогт тохируулан хэрэглэвэл сөрөг нөлөө багатай. Хэдийгээр жимс, жимсний шүүс зэрэг нэмэлт бүтээгдэхүүн нь дархлаа дэмжих хүнс ч гэлээ утаа, агаарын бохирдол, өвчлөлөөс шууд хамгаалж, эдгээж чадахгүй. Тиймээс амьсгалын замтай холбоотой архаг өвчин, ханиад зэргээс сэргийлэх боломжтой арга хэмжээг авч, өвдсөн тохиолдолд эмчийн заавраар анагаагаарай.

Америкийн уушгины холбооноос тамхи татахгүй байх, дасгал хөдөлгөөн хийж, тогтмол үзлэгт хамрагдах, дотор агаарын чанарыг сайжруулж сэлгэлт хийх зэргийг зөвлөхөөс гадна томуу, уушгины хатгалгаа, РСВ (Амьсгалын замын синцитиал вирус) зэрэг амьсгалын замын халдварт өвчнөөс сэргийлэх вакцинжуулалтад хамрагдахыг зөвлөжээ. Мөн эрүүл хооллохдоо анхаарч, гадна орчны агаарын бохирдлоос тусгаарлах арга хэмжээ авч байхыг сануулжээ.